مخالفان گفته اند به چند صد ایمیل دریافت و ارسال شده توسط اسد و همسرش دسترسی داشته اند

در سالگرد آغاز اعتراضات سیاسی در سوریه و تشدید فشار دیپلماتیک بر حکومت آن کشور، یک روزنامه بریتانیایی گفته است رهبر سوریه برای سرکوب اعتراضات با ایران مشورت می کرد.

روزنامه بریتانیایی گاردین، چاپ لندن، در گزارشی که در سایت اینترنتی این نشریه منتشر شده گفته است که بشار اسد، رئیس جمهوری سوریه، در مورد نحوه مقابله با قیام علیه حکومت آن کشور از طریق رابط هایی، از ایران راهنمایی و مشورت می گرفت.

گاردین نوشته است که این گزارش را براساس ایمیل هایی تهیه کرده که آقای اسد و همسرش بین ژوئن سال گذشته و فوریه سال جاری ارسال و دریافت کردند و مخالفان حکومت سوریه توانسته بودند آنها را رسد کنند.

به گفته مخالفان، یک فرد نفوذی در تشکیلات اداری ریاست جمهوری توانست به اسم ورود و رمز ایمیل های مورد استفاده آقای اسد و همسرش دست یابد و برای چند ماه، امکان خواندن ایمیل های مبادله توسط آنان را داشته باشد.

تصویری که محتوای این ایمیل ها از بشار اسد به دست می دهد، حاکی از فردی نگران است که گاه خود را شخصی مظلوم می داند و گاه به اعمال خشونت تمایل می یابد.

شماری از این ایمیل ها شامل اطلاعاتی در مورد ارتباط بین بشار اسد و ایران است که عمدتا به موضوع نحوه برخورد حکومت سوریه با اعتراضات رو به گسترش در این کشور ارتباط دارد و نشان می دهد که رئیس جمهوری سوریه در مواردی چند دریافت کننده راهنمایی و مشورت از افراد وابسته به جمهوری اسلامی بوده است.

از جمله، قبل از سخنرانی بشار اسد در ماه دسامبر سال گذشته، مشاور رسانه ای او فهرستی از موضوعات مناسب برای این سخنرانی را توصیه کرد و نوشت که این توصیه ها را براساس "مشورت با تعداد قابل توجهی از افراد و از جمله مشاور رسانه ای و سیاسی سفیر ایران" تهیه کرده است.

مشاور رسانه ای آقای اسد در این گزارش توصیه می کند که رئیس جمهوری در سخنرانی خود، لحنی "قاطع و خشن" داشته باشد و همچنین قدردانی خود را "از حمایت کشورهای دوست" صراحتا ابراز دارد.

در بخش دیگری از این گزارش توصیه شده است که دولت سوریه اجازه دهد "اطلاعاتی در مورد توانمندی ارتش کشور به بیرون درز کند" تا مردم بپذیرند که حکومت توانایی مقابله با چالش های نظامی را هم دارد.

به نوشته گاردین، رئیس جمهوری سوریه همچنین از راهنمایی ها و مشورت های حسین مرتضی، از تاجران متنفذ لبنانی که دارای ارتباط نزدیک با ایران است برخوردار می شد.

توصیه علیه متهم کردن القاعده

در ماه دسامبر، و پس از انفجارهایی در دمشق که پیش از ورود هیات اعزامی اتحادیه عرب به سوریه روی داد، این بازرگان لبنانی به آقای اسد توصیه کرد که مقامات و رسانه های دولتی دیگر این انفجارها را به شبکه القاعده نسبت ندهند.

رهبران جمهوری اسلامی همواره حکومت اسد را متحد استراتژیک خود دانسته اند

حسین مرتضی در ایمیل خود به رئیس جمهوری سوریه نوشت که به نفع او نیست که بگوید انفجارهای دمشق کار القاعده بوده زیرا این ادعا باعث رفع اتهام از دولت آمریکا و مخالفان دولت سوریه می شود و افزود: "من به عنوان مدیر تعدادی از کانال های ایرانی و لبنانی، پیام هایی از ایران و حزب الله دریافت کرده ام که راهنمایی می کنند که نگوییم شبکه القاعده پشت این انفجارها بوده؛ چنین اظهاراتی یک خطای رسانه ای آشکار است."

وی در ایمیل دیگری توصیه کرده است که لازم است نیروهای امنیتی بین ساعات ۳ تا ۹ بعد از ظهر در تمامی میدان ها مستقر شوند تا از تجمع مخالفان جلوگیری کنند.

به نوشته گاردین، برخی دیگر از ایمیل ها حاکی از تماس مکرر بشار اسد با خالد الاحمد، ظاهرا از افراد وابسته به حزب الله است که، به گفته مخالفان، به عنوان مشاور در عملیات سرکوب در شهرهای حمص و ادلیب انجام وظیفه می کرد.

خالد الاحمد در تماس با بشار اسد توصیه می کند که نواحی اطراف این دو شهر را در محاصره نیروهای امنیتی در آورد و می افزاید که اطلاع یافته است تعدادی از روزنامه نگاران اروپایی به صورت مخفیانه با عبور از مرز لبنان وارد سوریه شده اند و در صدد تهیه گزارش از شرایط این کشور هستند.

او در گزارش دیگری می نویسد که از منابع موثق شنیده است که اخیرا مقداری اسلحه که از لیبی برای مخالفان ارسال و در بنادر یکی از کشورهای همسایه تخلیه شده بود به دست مخالفان در محله باب عمرو حمص رسیده است.

اطلاعاتی که مخالفان در اختیار گاردین گذاشته اند همچنین حاکی از تماس های مکرر همسر آقای اسد با دختر امیر قطر است که در یکی از ایمیل های خود، با اشاره به شرایط سوریه، تلویحا موضوع پناهندگی خانواده اسد به آن امیرنشین را مطرح می کند.

دختر امیر قطر در ایمیلی که در ماه دسامبر برای خانم اسد فرستاده می نویسد که پدرش همچنان بشار اسد را دوست خود می داند و می افزاید "فرصت تغییر و تحول واقعی مدتهاست که سپری شده اما فرصت های دیگری فراهم آمده و من امیدوارم که زمان تفکر و دست کشیدن از انکار واقعیات سپری شده باشد."

وی در ایمیلی که در ماه ژانویه برای خانم اسد فرستاده، علنا موضوع اعطای پناهندگی به آقای اسد و خانواده او در قطر بدون خطر تعقیب قانونی را مطرح می کند.

بخش دیگری از این ایمیل ها به مسایل خصوصی آقای اسد و همسرش ارتباط دارد که از جمله شامل موفقیت در شکست محاصره اقتصادی به منظور انجام خرید های شخصی در کشورهای غربی است.

ارتباط سوریه و ایران

اینکه جمهوری اسلامی در سرکوب خشونت آمیز اعتراضات سیاسی در سوریه به حکومت آن کشور یاری رسانده، اتهام جدیدی نیست و مخالفان دولت سوریه و برخی منابع غربی از کمک نظامی و امنیتی ایران و حضور نفرات نظامی ایران و حزب الله برای برخورد با تظاهرات مخالفان دولت سوریه سخن گفته اند اما مقامات دو کشور همواره این اتهام ها را رد کرده اند.

برخی ناظران از تاثیر روش معترضان ایرانی و تجربه آموزی از آن در اعتراضات منطقه سخن گفته اند

حکومت سوریه از معدود متحدان جمهوری اسلامی و از جمله مجاری اصلی تاثیرگذاری ایران در منطقه محسوب می شود و اگرچه به حمایت وسیع مادی ایران وابسته است، اما سقوط آن می تواند ضربه عمده ای را به سیاست منطقه ای جمهوری اسلامی وارد سازد و اعتبار سیاسی آن را در داخل و خارج تضعیف کند.

برخی ناظران گفته اند در مراحل اولیه حرکت اعتراضی مردم منطقه، از جمله در سوریه، نشانه هایی از روش های مورد استفاده در اعتراضات پس از انتخابات دهمین دوره ریاست جمهوری ایران دیده می شد و از جمله، به بهره برداری گسترده از تکنولوژی نوین ارتباطی برای عبور از حصارهای ایجاد شده در زمینه اطلاع رسانی اشاره کرده اند.

به گفته آنان، واکنش مقامات سوری نیز به اقدامات جمهوری اسلامی در مقابله با حرکت اعتراضی پس از انتخابات بی شباهت نبوده که از جمله شامل تلاش برای جلوگیری از انتشار خبر از طریق اخراج و محدود کردن فعالیت روزنامه نگاران خارجی و مستقل، انحصاری کردن منبع انتشار خبر، قطع ارتباطات اینترنتی و موبایل و توسل به شدت عمل در برابر تظاهرات مسالمت آمیز مردم به جهت ایجاد جو رعب و وحشت بوده است.

عملکرد حکومت ایران در برابر اعتراضات در آن زمان به موفقیت انجامید و از گسترش اعتراضات علنی جلوگیری کرد اما در همانحال، به نظر می رسد که فعالان سیاسی در سایر کشورها، از جمله سوریه، از تجربه حرکت اعتراضی در ایران استفاده کرده و راه های جدیدی را برای خنثی کردن اقدامات حکومت به دست آورده اند.

حرکت اعتراضی در سوریه از یک سال پیش با برگزاری تظاهراتی به منظور درخواست از رئیس جمهوری برای اصلاحات سیاسی و مبارزه با فساد آغاز شد در حالیکه بسیاری از مخالفان داخلی و کشورهای دیگر، انتظار داشتند بشار اسد، به عنوان فردی "اصلاح طلب" به این خواست ها پاسخ مساعد بدهد.

با ادامه تظاهرات، دولت سوریه به اعزام واحدهای ارتشی برای مقابله با تظاهرکنندگان مبادرت کرد و گفته می شود که طی این مدت، دست کم هشت هزار تن از شهروندان سوریه به دست ارتش این کشور کشته، و هزاران تن دیگر بازداشت و ناپدید شده اند.

با ادامه ناآرامی ها، شماری از نظامیان با خودداری از کشتن تظاهرکنندگان، ترک خدمت کردند و نیرویی به نام "ارتش ملی سوریه" را با هدف اعلام شده حمایت از تظاهرات مسالمت آمیز در برابر حملات ارتش دولتی تاسیس کردند و مقامات سوری گفته اند که مخالفان مسلح، که از آنان با نام تروریست های وابسته به خارج نام می برند، تا کنون چند صد تن از نفرات ارتش و نیروهای امنیتی سوریه را کشته اند.

در خبر دیگری در مورد سوریه، دولت ایتالیا گفته است که سفارت خود در سوریه را تعطیل کرده و عربستان سعودی نیز اعلام داشته که دیپلمات های خود را از دمشق خارج می کند.

همزمان، شبکه تلویزیونی پرس تی وی، متعلق به دولت ایران، گفته است که روز پنجشنبه، ۲۵ اسفند (۱۵ مارس)، یک هواپیمای حامل چهل تن کمک های بشردوستانه ایران برای سازمان هلال احمر سوریه به آن کشور وارد شده است.